In 1983 schreef Willem Jan Otten het toneelstuk ‘Een Sneeuw’, het toneelstuk werd destijds geschreven na aanleiding van het Majdanek-proces; een rechtszaak tegen een groep SS-ers die in een Pools concentratiekamp in de Tweede Wereldoorlog misdaden tegen de menselijkheid hadden gepleegd. Het stuk staat bekend als het meest belangrijke theaterstuk net na de Tweede Wereldoorlog, ‘Het Toneel Speelt’ brengt dit toneelstuk anno 2015 terug naar de Nederlandse Theaters.
Als het doek openschuift zijn we getuige van de verjaardag van ‘Panda’ (Joop Keesmaat), de partner van mevrouw Quint (Anne Wil Blankers). Niet een verjaardag als zovelen, want Panda is terminaal ziek en zijn sterven nadert sneller dan dat zijn familie lief is. Panda, die tevens geen woord kan uitspreken omdat zijn strottenhoofd is verwijderd, is nu ruim 15 jaar onderdeel van de familie. Zijn merkwaardige familie verzamelt zich om misschien wel zijn laatste verjaardag te vieren. De familie lijkt alleen niet te weten hoe om te gaan met hun familielid die lijdt aan kanker, geen woord kan uitspreken en dan ook nog eens getraumatiseerd is vanwege zijn verleden in een concentratiekamp.
Het toneelstuk komt traag op gang, de eerste helft staat vooral in het teken van de hereniging van de opvallende 
familie van de jarige job. Carine Crutzen, Marisa van Eyle, Benja Bruijning, Bart Klever, Foceline Ouwekerk en Anne Lamsvelt vertolken allen even kundig de rollen uit deze dramatische familie. De personages zijn opvallend en typerend voor een familie die daadwerkelijk van geen kant klopt. Zoon Frederik is hierbij een van de meest opvallende personages, hij weet zijn verblijf in een concentratiekamp te bagatelliseren tot een vakantie, heeft toch wel een merkwaardige nieuwe partner aan de haak geslagen en tracht dan ook nog eens zijn zoon in het gareel te houden. Om het plaatje compleet te maken verschijnt ook nog zijn psychisch ontspoorde ex-vrouw ten tonele, die geheel ongevraagd deelneemt aan de ”gezellige” verjaardag van Panda.
Bij het verschijnen van de gestoorde ‘Bibi’ weet de voorstelling pas daadwerkelijk te pakken. Bibi (Carine Crutzen) presenteert een knap staaltje acteerwerk en presenteert een aantal krachtige scènes met de altijd zwijgende Panda. De voorstelling is op zijn krachtigst als zij samen met Panda alleen het toneel deelt. Ondanks het feit dat Panda geen woord spreekt gedurende deze voorstelling, weet hij wel de sturende factor te zijn in vele van deze krachtige scènes. Hij weet, zonder woorden, steeds meer van zichzelf prijs te geven en tegen het einde van de avond is zijn personage doorontwikkeld tot een van de sterkste van de cast. Zijn bewegingen en mimiek zijn typerend voor een man met zijn traumatische verleden en kunnen door het publiek zelf als onderlegger van zijn karakteristieke rol worden beschouwd.
Het Toneel Speelt Een Sneeuw; een indrukwekkend oorlogsverhaal gegoten in een hedendaags vormgegeven toneelstuk. Ondanks dat het stuk zwaar van aard is heeft regisseur Mette Bouhuijs getracht een portie zwarte humor te gieten in het bedrukkende verhaal van Willem Jan Otten. Hoewel deze niet altijd geheel tot zijn recht komt resulteert het wel in een intrigerende toneelvertolking van dit familiedrama.
Persfoto’s: Leo van Velzen