Acteur Jon van Eerd won afgelopen jaar de Musical Awards en de Johan Kaart Prijs 2011! Het is niet verwonderlijk want Johannes Martinus Petrus Henricus Elisabeth Coleta van Eerd is sinds 1980 bezig met toneel en (her-) schrijft ook vele producties. Op het moment staat Van Eerd op het toneel met ‘Kantje Boord’, zijn eigen productie en treedt vanaf komend seizoen op in ‘De Bonbonfabriek’. We voelden Van Eerd aan de tand, hoewel aan de tand… Een acteur van dit formaat mag een tandarts slechts met fluwelen boortjes benaderen.
“De categorie voor beste vertaling/bewerking bij de John Kraaijkamp Musical Awards overviel mij. Dat ik die prijs zou winnen had ik totaal niet meer ingecalculeerd. Ik ben er met name zo trots op omdat het ook een erkenning is voor mijn schrijverschap. Wat betreft de Award voor de Beste Hoofdrol leef ik nog steeds een beetje in een droom. Het is een enorme eer en het voelt als een waanzinnige waardering voor mijn werk. Dat de zaal en masse ging staan en mij zo’n overweldigende ovatie gaf maakte mij enorm emotioneel.”
Na ‘La Cage aux Folles’ staat de acteur met een nieuw toneelstuk op de planken, een eigen geschreven stuk “Ik maak er al mijn hele carrière een punt van om zo divers mogelijk in het vak te staan. Ik denk dat dat gezond is en dat het je scherp houdt. Daarnaast is de afwisseling heerlijk. Van een grote gekke familie in ‘La Cage aux Folles’ naar een klein gestoord gezin in ‘Kantje Boord’. Heerlijk!” Er is dus duidelijk een boeiende afwisseling in zijn projecten, is het de afwisseling die u geïnspireerd houdt? “Er wordt in ons land door vakgenoten nog al eens raar opgekeken als je je op verschillende vlakken van het vak beweegt. Ik heb het altijd gezien als de grote behoeder voor de valkuil der gewoonte. Als je jezelf niet blijft uitdagen stomp je af.”
‘Kantje boord’ is weer een klucht, het lijkt er op dat Jon de lach met het stuk wil overbrengen op het publiek? Jon verbetert me: “‘Kantje Boord’ is een komedie en geen klucht. Ik weet niet zo goed wat een klucht is. Als je het aan de mensen vraagt dan zeggen ze: “Iets met deuren, toch?”. Maar bij Brecht heb je ook deuren, en bij Shakespeare ook en bij Edward Albee. Ik begrijp het verschil natuurlijk wel. Maar ik bezig het woord klucht liever niet meer omdat ik vind dat de associatie die met de term wordt opgeroepen het genre onrecht aandoet. Hoe dan ook is het de bedoeling de mensen een waanzinnig leuke avond te bezorgen. Ze moeten met pijn in de buik van het lachen naar huis gaan. Het verhaal moet gek en hilarisch zijn. Het is een hele moelijke kruiswoordpuzzel, maar we maken geen literatuur.” Wat dan de essentie van een echte klucht is moet je dan ook beter aan John Lanting vragen. “Die heeft er hele specifieke ideeën over”, lacht de acteur.
Voor een buitenstaander lijkt het enorm moeilijk om tijdens het spelen van een klucht, of komedie, niet de slappe lach te krijgen. Voor Van Eerd is het helemaal niet moeilijk. “Het spelen van komedie is een serieuze aangelegenheid. Er kan natuurlijk wel eens iets misgaan. Maar onderschat de ernst waarmee het gespeeld moet worden niet.” Van Eerd is omgeslagen van de vrolijke, bijna guitige acteur, naar een serieuze en strenge leraar. Terecht, zo blijkt, want ook dit seizoen is er weer een goede cat bij elkaar gezocht, een serieuze aangelegenheid. “Ik zoek ieder jaar naar een groep goede acteurs die ook bij elkaar passen als ze ’s nachts weer in de bus naar huis moeten, want sfeer is alles en dat voel je op het toneel. Met Filip Bolluyt, Arie Cupé en Vera Mann heb ik al vaker gespeeld. Anouk van Nes en Mike Weerts passen daar ontzettend goed tussen. We hebben het goed samen.”
Van Eerd schrijft vaak in zijn tweede huis in Frankrijk. Het is voor hem de ideale plek en manier om te schrijven, puur omdat daar niemand hem daar lastig valt. Hij heeft daar dan ook het script geschreven met volledige creatieve vrijheid. Een echt Jon van Eerd script dus. “Ja, ik krijg van Rick Engelkes volledige creatieve vrijheid. Ik werk in het schrijfproces nauw samen met mijn regisseur Caroline Frerichs. Wat maakt het een echt Jon van Eerd script? Mmmmmm, nou ja men zegt altijd: hilarische situaties, absurde gebeurtenissen, snelle, herkenbare dialogen. Korte woorden. Pointes voor grappen aan het einde van de zin. Ik speel met dubbele betekenissen en woordgrappen. En in ‘Kantje Boord’ spreken mensen op verschillende plekken door elkaar terwijl het samen een dialoog wordt. Snapt u het nog? Het klinkt ingewikkelder dan het is. Lekker komen kijken.”
Uiteindelijk is het voor Van Eerd niet makkelijker of moeilijker een voorstelling te spelen die hij zelf heeft geschreven. “Ik probeer de schrijver altijd thuis te laten als we repeteren en spelen. Dan is regisseur Caroline Frerichs de baas.” Fair enough, maar uiteindelijk heeft ook hij zijn voorkeuren. Jon’s favoriete scène in Kantje Boord is het potje Monopoly spelen met een lijk, maar uiteindelijk houdt de acteur/schrijver van alle scenes. En hoe die scene met dat spelletje Monopoly er uit ziet? Dat moet je zelf maar gaan kijken. ‘Kantje Boord’ wordt gespeeld in een prachtig decor en natuurlijk gebeuren er weer volop gekke dingen. Een komedie die zich afspeelt op een jacht levert vanzelfsprekend hilarische momenten op en de kans dat er mensen nat worden ligt op een klein hoekje…
Kantje Boord is nog tot eind april te zien in verschillende theaters door het gehele land. Zie hier de speellijst.